Z założenia rodzice powinni zapewnić dziecku poczucie bezpieczeństwa, chronić je i wspierać. Niestety – rzeczywistość często mija się z teorią. Jak pokazują statystyki wiele dzieci doświadcza przemocy domowej ze strony najbliższych. Skąd bierze się przemoc domowa wobec dzieci? Jakie są jej przyczyny?

Polski aforysta Stanisław Czosnowski powiedział kiedyś, że „Ręka, która bije, nie ma prawa się skarżyć, że i ją boli bicie.” Gdy mówimy o przemocy wobec dzieci, wielu z nas kojarzy  ją przede wszystkim z biciem, ale do tego patologicznego zjawiska zaliczamy również zaniedbanie. Co ważne, przemoc nie zawsze przybiera formy widoczne gołym okiem. „Dużo trudniej jest zauważyć, że ktoś stosuje wobec dziecka przemoc psychiczną” – podkreśla Beata Kulig, doradca ds. rzecznictwa Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce. „[…] Proszę patrzeć jak dziecko się zachowuje, czy się zmienia, czy nagle zaczyna być zalęknione. Gdy mówimy o starszych dzieciach – czy nie ma swoich tajemnic, czy ma nowe towarzystwo.”

Z licznie przeprowadzonych badań wynika, że przemoc w rodzinie występuje we wszystkich klasach społecznych. Sprawcy przemocy pochodzą z różnych grup, zarówno robotniczych, jak i inteligenckich. Niestety, bez względu na to, czy podłożem jest alkoholizm rodzica, czy nadmierna ambicja i chęć odreagowania frustracji życia codziennego, przemoc wobec dziecka niesie ze sobą konsekwencje, które towarzyszą ofierze przez całe jej późniejsze życie.

U dzieci, wobec których stosowana jest przemoc, obserwuje się zaburzenia pamięci i koncentracji uwagi, brak poczucia realności. Krzyczenie i poniżanie mają z kolei wpływ na niską samoocenę, a także zaburzone poczucie własnej tożsamości. Ofiary przemocy psychicznej cierpią na depresje i nerwice.

Warto przypomnieć, że zgodnie z polskim prawem dzieci nie wolno bić w ogóle, a stosowanie kar cielesnych jest prawnie niedopuszczalne. Bez względu na to, czy jesteśmy pewni, czy też mamy wątpliwości, że wobec dziecka stosowana jest przemoc, należy reagować – podkreśla Beata Kulig.”[…] warto porozmawiać z rodzicami, z opiekunami tego dziecka, a jeżeli widzimy, że to nie przynosi efektu, to z pracownikami szkoły, przedszkola. Powiedzmy, że jesteśmy zaniepokojeni. Nie bądźmy obojętni, nie zostawiajmy tej sytuacji samej sobie.”

Niełatwo jest pomóc ofierze przemocy. Trzeba być nie tylko dobrym obserwatorem i słuchaczem. Ważne jest też zdobycie zaufania dziecka, bo tylko wówczas możemy zyskać pewność, czy zjawisko przemocy rzeczywiście występuje.